Mısır'da iplik üretimine başlayan Nergis'in patronu Şankaya: Gitmemek için direndim
Nergis Holding, Uzakdoğu rekabeti nedeniyle Polylen'in kapısına kilit vurmak zorunda kaldı, Yeşim de üretiminin bir bölümünü Mısır'a kaydırdı. Ama Şenol Şankaya hiç de ümitsiz değil....
Türk şirketler son yıllarda Uzakdoğu ülkelerinin rekabeti altında eziliyorlar. Bazıları kapısına kilit vururken, bazıları işçilik ve enerji maliyeti düşük ülkelere üretimlerini kaydırarak ağır rekabete dayanma çabasında... Bu değerlendirmeleri sık sık duyuyoruz. Ancak sorunun boyutunu anlamak ve bu noktaya nasıl gelindiğini aktarabilmek için 'damdan düşenleri' bulmak ve konuşmak gerekiyordu. İşte yazı dizimizin bundan sonraki bölümlerini ağır rekabet yüzünden tesisini kapatan ya da üretimini başka ülkelere kaydıran Türk patronlara ayırdık. Konuşmalarımızda gördük ki tesis kapatmak da başka bir yerde üretime başlamak da hiç kolay değil. Yani 'Türkiye'yi terk edenler' koşarak bilmedikleri diyarlara gitmiyorlar. Global rekabet neyi gerektiriyorsa ona yapma peşindeler. 'Ben bu malı Çin'e 5 Euor'ya yaptırırım' diye karşılarına çıkan alıcıya, "Ben o ürünü sana Mısır'daki tesisimde 6 Euro'ya yaparım. Üstelik de kısa sürede teslim edebilirim" diyerek müşterilerini kaybetmeme telaşındalar. Bu sırada ise Türkiye'deki fabrikaları için de teknoloji gerektiren katma değeri yüksek moda ürünleri almak için çaba sarfediyorlar. Çünkü moda ürünlerde Çin ve Hindistan'dan hız olarak halen en az 2-3 ay ilerideler...
Tekstil ve konfeksiyon sektörünün içinde bulunduğu sıkıntılı dönemi iliklerine kadar hisseden şirketlerden biri de Nergis Holding ve onun amiral gemisi Yeşim Tekstil oldu. Toplam ihracatının yaklaşık yüzde 40'ını ABD'ye yapan Nike, GAP, Banana, Zara, Marks&Spencer, Eddie Bauer gibi dünyaca ünlü markalara Bursa'dan mal gönderen Yeşim Tekstil'in içinde bulunduğu Nergis Holding geçtiğimiz aylarda sentetik iplik fabrikası Polylen'in kapısına kilit vurdu. Bu arada Yeşim Tekstil'in üretiminin bir bölümü de Mısır'a kaydırıldı. Nergis Holding Başkenvekili ve Yeşim Tekstil'in CEO'su Şenol Şankaya ile Yeşim Tekstil'in Bursa'daki tesislerinde görüştük. Fabrika kapatmanın zor bir karar olduğunu anlatırken halen üzüntüsünü saklamayan Şankaya, "İki sene kapatmamak için dayandım. Çünkü biz sanayici bir aileyiz. Ama baktık kapatmazsak diğer işletmelere zarar verecek o zaman kesin kararı verdik" diyerek acımasız rekabete dayanamadıklarını kaydediyor.
MISIR'DA ÜRETİM ABD İÇİN
Uzakdoğu'dan gelen sentetik ipliğin yüzde 20-25 daha ucuza satıldığını anlatan Şankaya, iplikteki bu yenilgiyi konfeksiyon alanına taşımamak için üretiminin bir bölümünü Mısır'a kaydırdıklarını söylüyor. Şankaya'ya göre bu bir şekilde tesislerin sigortası. Mısır'da bazı atölyelere büyük çaplı üretim yaptırmaya başladıklarını vurgulayan Şankaya sözlerine şöyle devam ediyor: "Bazı şirketler tesislerini alıp taşıdı, bazıları ucuz enerji, ucuz işçilik diye üretimlerini oraya kaydırdı. Biz mevcut şirketimizi sigortalamak ve büyümenin bir şekli olarak Mısır'a gittik. Ama bir nevi fason üretim yaptırıyoruz." 'Peki Mısır'da her şey çok mu kolay ilerliyor? Hiçbir sorun yaşanmıyor mu?' Bu sorumuza Şankaya, "Olmaz mı Türkiye'deki işçiliği bulmanız mümkün değil" yanıtını veriyor. Ancak sipariş kaybetmemek için başka çare de yok. Yeşim'in toplam ihracatının yüzde 40'ını ABD'ye yaptığının altını çizen Şankaya, "Mısır ile ABD arasında yapılan anlaşma ile buradan tekstil ve hazır giyim ürünleri sıfır gümrük ile gidiyor. Bir anda zaten avantajlı hale geliyorsunuz. Amacımız ABD'ye yaptığımız ihracatın yüzde 30-40'ını Mısır üzerinden gerçekleştirmek. Müşterimizin basit ürün siparişlerini buradan karşılayacağız. Türkiye'deki tesislerimizde ise katma değeri yüksek ürünler üreteceğiz" diyor.
'Tekstil Türkiye'de bitmez çünkü daha yeni başlıyoruz'
TEKTSTİL ve konfeksiyonda Türkiye'nin önünde 10-15 yıllık bir zaman kaldığı yönündeki iddialara katılmadığını anlatan Şenol Şankaya, "Türkiye'nin daha yapacak çok şeyi var. İtalya'dan, İspanya'dan getti, bize geldi, bizden de gidecek diyorlar. Bunlar klasik laflar. Onların hiçbirinde bizim ki kadar güçlü bir ham madde kaynağı yoktu. Türkiye her zaman bu sektörde kendine yer bulacak. Bitmek bir yana yeni başlıyor" diyor. Türkiye'de Bursa'da fason üreticiler de dahil olmak üzere 10-12 bin kişiye iş kapısı yarattıklarını kaydeden Şankaya, Yeşim'i görmek istedikleri noktayı şöyle özetliyor: "Şu anda mesela GAP'in yüzde 2-3'lük üretimini yapıyoruz. Ben çalıştığım markaların yüzde 10'unu tedarik edebiliyorsam o zaman büyük bir yol katetmiş olurum."
ÇOK HIZLIYIZ
Türkiye'nin artık basit ürünler üreten bir ülke olmaktan çıkıp katma değeri yüksek ürünlere yöneldiğini vurgulayan Şenol Şankaya buna kendilerinden örnek veriyor. Bir tasarım ekibi oluşturduklarını belirten Şankaya, "Modayı birkaç sezon önceden takip ederek özel modeller hazırlıyoruz. Mesela bu sene hazırladığımız koleksiyon çok beğenildi. Çalıştığımız şirketler 100 modelden 25-30 tanesini kendi koleksiyonlarına koydular. Bu rakam giderek daha çok artacak" değerlendirmesinde bulunuyor. Tekstil ve hazır giyim sektörünün içinde bulunduğu sıkıntılı dönemlerden geçen ve hisseden bir şirket olduklarını ifade eden Şankaya, "Kısa zamanda kendimizi toparlamayı başardık, ama zayıf olanlar ne yazık kepenk indirdi" diyor. Çin'in önündeki kotaların kalkmasının da etkisi ile geçen yıl zor bir dönem geçirdiklerini anlatan Şankaya, AB pazarında bunun çok büyük bir şekilde hissedildiğini anlatıyor. Sektörün 1,5 yıl içinde kendini yeniden şekillendirdiğini dile getiren Şankaya'ya sözlerine şöyle devam ediyor: "Piyasada son iki yılda fasd fasihon denilen hızlı moda tedariğine dönüş olması da işimizi kolaylaştırdı. Türkiye bu anlamda ender ülkelerden biri. Hindistan ve Çin'in 4 ile 6 ayda teslim ettiği bir ürünü biz 15 günde veriyoruz."
Türkiye iki, biz üç kriz geçirdik
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder